لیکن پلان بیماری است که می تواند پوست یا مخاط مانند دهان را جداگانه یا همزمان درگیر کند. پزشکان هنوز دلیل اصلی ایجاد لیکن پلان را نمی دانند، اما امروزه ثابت شده است لیکن پلان یک بیماری عفونی نبوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. همچنین درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما ماهیت این بیماری به گونه ای است که می تواند دوره هایی از بهبود را داشته باشد و مجدداً دوباره علائم بیماری ظاهر شود. سن ابتلا معمولا بین 30 الی 60 سال بوده و زنان دو برابر بیشتر از مردان مبتلا می شوند. ليکن پلان در دسته بیماری های خود ایمنی طبقه بندی می شود. بیماری های خود ایمنی زمانی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی بدن که به طور معمول برعلیه عفونت ها فعال می شود به سلول های خودی فرد حمله میکند. لیکن پلان در پوست معمولا به صورت جوش های خارش دار قرمز یا بنفش رنگ تظاهر پیدا میکند. ضایعات پوستی ممکن است بعد از بهبود لکه های قهوه ای رنگی از خود برجای بگذارند. ليکن پلان دهانی می تواند در هر جایی از دهان تظاهر پیدا کند، اما به طور معمول بیشتر در داخل گونه ها به صورت خطوط اشعه وار ، ضایعات مسطح ( پلاک) یا دانه های برجسته سفید رنگ دیده شود.علاوه بر این ليکن پلان دهانی ممکن است به صورت نواحی قرمز رنگ و زخمی و یا ترکیبی از ضایعات سفید و قرمز یا سفید و زخمی نیز ظاهر شود.
آیا لیکن پلان دهانی با سرطان ارتباط دارد؟
لیکن پلان دهانی که به صورت خطوط سفید دیده می شود احتمالا ارتباطی با سرطان دهان ندارد، ولی نوع زخمی ليکن پلان و نوع پلاک در درصد بسیار کمی از بیماران که زیر نظر متخصص بیماری های دهان قرار نمی گیرند ممکن است تبدیل به سرطان شود. نوع زخمی لیکن پلان موجب سوزش و ناراحتی زیاد برای بیماران (مخصوصاً با مصرف غذاهای داغ، تند و ادویه دار) شده و به شکل نواحی زخمی و قرمز در دهان دیده می شود. نوع پلاک نیز به صورت ضایعاتی مسطح به رنگ سفید یخچالی دیده می شود. از همین روی توصیه می شود بیمارانی که ضایعات سفید و قرمزو یا زخمی داخل دهان دارند، حتما به صورت منظم و دوره ای تحت نظر قرار بگیرند. متخصص بیماریهای دهان با تجویز داروهای موضعی یا خوراکی مناسب ضایعات دهانی را درمان نموده وبه این ترتیب از وقوع تغییرات ناخوشایند پیشگیری می کند. برای ضایعات و خطوط سفید معمولا درمان انجام نمی شود، هرچند روش هایی مانند درمان با لیزر واستفاده از ویتامین Aبه صورت موضعی ،جهت کاهش زبری و برطرف کردن نمای سفید ضایعات می توانند استفاده شوند.
آیا ترمیم های آمالگام باعث ایجاد لیکن پلان می شوند؟
دسته ای ازضایعات دهانی تظاهراتی مشابه لیکن پلان داشته که به آنها واکنش های لیکنوئیدی گفته می شود. این دسته از ضایعات می توانند ناشی از ترمیم های دندانی، مصرف برخی داروهای خاص و یا ناشی از برخی بیماری های زمینه ای باشند. تشخیص این ضایعات باید توسط متخصصین بیماری های دهان داده شود و درمان متناسب انجام گیرد. در این دسته از ضایعات ، تعویض ترمیم های قدیمی آمالگام ممکن است به بهبود ضایعات کمک کند.
