سرطان دهان
سرطان دهان به نوعی ازسرطان ها اطلاق می شود که در نواحی مختلف دهان از جمله برروی لب، لثه، زبان، سطوح داخلی گونه ها، سقف یا کف دهان به وجود بیاید.
علایم سرطان دهان
علایم و نشانه های مختلفی برای سرطان دهان ممکن است وجود داشته باشد که باید به آن ها دقت نمود. وجود هریک ازعلایم زیرمی تواند به نفع وجود سرطان دهان باشد :
– زخم منفرد در دهان (به خصوص در کناره طرفی زبان) که مزمن شده است و بهبود نمی یابد.
– لق شدن خود به خود و بدون توجیه یک یا چند دندان
– لق شدن غیرعادی دست دندان
– درد غیرعادی درزبان
– مشکل یا درد درهنگام بلع یا جویدن غذا
– ظاهر شدن یک توده در حال رشد در یک قسمت ازمخاط دهان یا برروی لب
در صورتی که هر یک از علایم فوق ظاهرشد، باید ضایعه مورد نظرحتما توسط متخصص بیماری های دهان بررسی شده و در صورت لزوم نمونه برداری جهت تشخیص یا رد قطعی سرطان دهان انجام شود.
علل ایجاد سرطان دهان
سرطان دهان زمانی ایجاد می شود که سلول های لب یا مخاط دهان به علت جهش های ژنتیکی(موتاسیون) دست خوش تغییراتی در DNA می شوند. این جهش های ژنتیکی باعث می شوند که سلول های سرطانی به رشد خود ادامه دهند. تجمع این سلول های سرطانی غیر عادی پس از مدتی منجر به تشکیل تومور یا توده می شود. با گذشت زمان سلول های سرطانی می توانند ازدهان به سایر نواحی سر و گردن یا حتی سایر نواحی بدن انتشار یابند که به آن اصطلاح متاستاز گفته می شود.
سرطان های دهان عمدتا در سلولهای پوششی سطوح مخاط ایجاد می شوند. این که چه عاملی باعث جهش ژنتیکی دراین سلول های پوششی می شود دقیقا مشخص نیست، اما بعضی از عوامل مانند آن چه درادامه گفته خواهد شد خطر ابتلا به سرطان دهانی را افزایش می دهند.
عوامل خطرساز سرطان دهان
عواملی که می توانند ریسک سرطان دهانی را افزایش دهند عبارتند از :
- استفاده از تنباکو به هر صورت (به صورت سیگار، پیپ، سیگاربرگ، جویدن تنباکو، استفاده ازناس وسایراشکال تنباکو)
- استفاده از الکل
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید (ریسک سرطان لب را زیاد می کند)
- بعضی از ویروس ها (مانند HPV و سایرویروس هایی که از طریق تماس های جنسی منتقل می شوند)
- ضعیف شدن سیستم ایمنی
پیش گیری از سرطان دهان
هیچ روش اثبات شده ای برای پیش گیری از سرطان دهان وجود ندارد.
در درجه اول استفاده از دخانیات را متوقف کنید یا آن را شروع نکنید. اگرازدخانیات استفاده نمی کنید، هیچ گاه سراغ آن نروید. استفاده ازدخانیات چه به صورت جویدنی و چه به صورت کشیدنی سلول های مخاط دهان را درمعرض مواد شیمیایی خطرناک سرطان زا قرار می دهد.
تا حد امکان از الکل استفاده نکنید. استفاده مزمن و به خصوص زیاد الکل می تواند باعث تحریک سلول های مخاط دهان شود و این سلول ها را مستعد ابتلا به سرطان نماید.
از میوه جات و سبزیجات متنوع استفاده نمایید. رژیم غذایی شما باید سرشار از میوه جات و سبزیجات باشد. ویتامین ها ومواد آنتی اکسیدانی که در میوه جات و سبزیجات می باشند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهند.
از قرار گرفتن طولانی درمعرض نورخورشید خودداری کنید. از پوست لب خود با محافظت آن از نورخورشید تا حد امکان مراقبت نمایید. اگر به هر دلیلی ناچار هستید در معرض نور خورشید باشید، تا حد امکان از کلاه هایی که لبه بلند دارند و سایه آن ها تمام صورت و از جمله لب را می پوشاند استفاده کنید. از یک کرم ضد آفتاب برای محافظت لب های خود استفاده کنید.
به طور منظم از متخصص بیماری های دهان بخواهید دهان شما را برای پیشگیری ازبروزسرطان دهان یا ضایعات پیش سرطانی معاینه کند.
